ذهبی درباره شخصیت ابن مردویه آورده است:
«ابن مردویه الحافظ الثبت العلامة... صاحب التفسیر والتاریخ وغیر ذلک... وعمل المستخرج علی صحیح البخاری، وکان قیما بمعرفة هذا الشان، بصیرا بالرجال، طویل الباع، ملیح التصانیف. ولد سنة ۳۲۳. ومات... سنة ۴۱۰.» [۱]
ابن مردویه شخصی حافظ و دارای قوه ثبت و علامه است... صاحب کتب تفسیر و تاریخ و غیره است... و صحیح بخاری را استخراج کرده، و به این کار آشنایی کامل داشته است، و به علم رجال بصیر و آگاه بوده است، دستی بخشنده و با کرم داشته است، و صاحب تصنیفات ملیحی بوده است. و در سال ۳۲۳ هـ متولد و در سال ۴۱۰ هـ وفات یافت.)
واخرج ابن مردویه عن ابن مسعود؛
قال: کنا نقرا علی عهد رسول الله صلی الله علیه وسلم: یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک ان علیا مولی المؤمنین وان لم تفعل فما بلغت رسالته والله یعصمک من الناس [۲]
در زمان رسول خدا صلّی الله علیه و [آله]و سلّم؛ این آیه را این‌گونه قرائت می‌کردیم:
یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک ان علیا مولی المؤمنین وان لم تفعل فما بلغت رسالته والله یعصمک من الناس ان الله لا یهدی القوم الکافرین
ای رسول آن چه از خدایت نازل شده را ابلاغ کن که: علیّ مولای مومنین است ؛ و اگر این کار را نکنی ؛ اصلا رسالت خود را انجام نداده ای و خدا تو را از شر آن گروه از مردم نگه میدارد (که آنها کافرند و) خدا کافرین را هدایت نمی فرماید.
الدر المنثور في التفسير بالمأثور - کتابخانه مدرسه فقاهت
تفسير روح المعاني - الألوسي، شهاب الدين - کتابخانه مدرسه فقاهت
منابع:
۱- الدر المنثور 2: 298.
۲- وفتح القدیر / الشوکانی 2: 60.
