راوی میگوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: ای فرزند رسول خدا، نزد مالک بن انس (از ائمه اهل سنت) و یارانش رفتم و شنیدم یکی از آنان میگفت: خداوند چهره ای مانند همه چهره‌ ها دارد.
یکی دیگر از آنان میگفت: او دو دست دارد.
آنها در این باره، کلام خداوند متعال: {خَلَقْتُ بِیَدَیَّ} {با دستان خود خلق کردم} (۷۵ صاد) را دلیل می آوردند. یکی دیگر از آنان میگفت: خدا مانند جوانی سی ساله است.
ای فرزند رسول خدا، نظر شما چیست؟

حضرت فرمودند: ای یونس، هرکس بپندارد خداوند چهره ای همچون چهره‌ مخلوقات دارد، شرک ورزیده و هرکس بپندارد خداوند اندامی همچون اندام مخلوقات دارد، کفر ورزیده است.
پس گواهی چنین گمراهی را [در مسائل قضایی] نپذیرید و از حیوانی که او سر بریده نخورید.
خداوند از صفات آفریدگانی که تشبیه کنندگان او را به آنها وصف میکنند منزه است. چهره و وجه خداوند، پیامبران و دوستداران اویند و در کلام خداوند متعال: {با دستان خود خلق کردم} منظور دست قدرت است [و نه دستی مانند دست انسان] (ادامه متن حدیث در تصویر).

عَنْ يُونُسَ بْنِ ظَبْيَانَ ، قَالَ:
دَخَلْتُ عَلَى اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) : فَقُلْتُ:
يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ ، إِنِّي دَخَلْتُ عَلَى مَالِكٍ وَ أَصْحَابِهِ، فَسَمِعْتُ بَعْضَهُمْ يَقُولُ: إِنَّ لِلَّهِ وَجْهاً كَالْوُجُوهِ،
وَ بَعْضُهُمْ يَقُولُ: لَهُ يَدَانِ،
وَ اِحْتَجُّوا فِي ذَلِكَ بِقَوْلِهِ تَعَالَى: بِيَدَيَّ أَسْتَكْبَرْتَ ،
وَ بَعْضُهُمْ يَقُولُ: هُوَ كَالشَّابِّ مِنْ أَبْنَاءِ ثَلاَثِينَ سَنَةً، فَمَا عِنْدَكَ فِي هَذَا، يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ ؟!
قَالَ: وَ كَانَ مُتَّكِئاً، فَاسْتَوَى جَالِساً،
وَ قَالَ:
«اَللَّهُمَّ عَفْوَكَ عَفْوَكَ».
ثُمَّ قَالَ: «يَا يُونُسُ مَنْ زَعَمَ أَنَّ لِلَّهِ وَجْهاً كَالْوُجُوهِ فَقَدْ أَشْرَكَ،
وَ مَنْ زَعَمَ أَنَّ لِلَّهِ جَوَارِحَ كَجَوَارِحِ اَلْمَخْلُوقِينَ فَهُوَ كَافِرٌ بِاللَّهِ،
 فَلاَ تَقْبَلُوا شَهَادَتَهُ، وَ لاَ تَأْكُلُوا ذَبِيحَتَهُ،
تَعَالَى اَللَّهُ عَمَّا يَصِفُهُ اَلْمُشَبِّهُونَ بِصِفَةِ اَلْمَخْلُوقِينَ،
فَوَجْهُ اَللَّهِ أَنْبِيَاؤُهُ وَ أَوْلِيَاؤُهُ،
وَ قَوْلُهُ تَعَالَى: خَلَقْتُ بِيَدَيَّ أَسْتَكْبَرْتَ فَالْيَدُ اَلْقُدْرَةُ، كَقَوْلِهِ تَعَالَى: وَ أَيَّدَكُمْ بِنَصْرِهِ
فَمَنْ زَعَمَ أَنَّ اَللَّهَ فِي شَيْءٍ، أَوْ عَلَى شَيْءٍ، أَوْ تَحَوَّلَ مِنْ شَيْءٍ إِلَى شَيْءٍ، أَوْ يَخْلُو مِنْ شَيْءٍ، أَوْ يُشْغَلُ بِهِ شَيْءٌ، فَقَدْ وَصَفَهُ بِصِفَةِ اَلْمَخْلُوقِينَ، وَ اَللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ، لاَ يُقَاسُ بِالْمِقْيَاسِ ، وَ لاَ يُشَبَّهُ بِالنَّاسِ- لاَ يَخْلُو مِنْهُ مَكَانٌ وَ لاَ يَشْغَلُ بِهِ مَكَانٌ قَرِيبٌ فِي بُعْدِهِ بَعِيدٌ فِي قُرْبِهِ ذَلِكَ اَللَّهُ رَبُّنَا لاَ إِلَهَ غَيْرُهُ فَمَنْ أَرَادَ اَللَّهَ وَ أَحَبَّهُ وَ وَصَفَهُ بِهَذِهِ اَلصِّفَةِ فَهُوَ مِنَ اَلْمُوَحِّدِينَ وَ مَنْ أَحَبَّهُ وَ وَصَفَهُ بِغَيْرِ هَذِهِ اَلصِّفَةِ فَاللَّهُ مِنْهُ بَرِيءٌ وَ نَحْنُ مِنْهُ بُرَآءُ ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّ أُولِي اَلْأَلْبَابِ اَلَّذِينَ عَمِلُوا بِالْفِكْرَةِ حَتَّى وَرِثُوا مِنْهُ حُبَّ اَللَّهِ فَإِنَّ حُبَّ اَللَّهِ إِذَا وَرِثَهُ اَلْقَلْبُ وَ اِسْتَضَاءَ بِهِ أَسْرَعَ إِلَيْهِ اَللُّطْفُ فَإِذَا نَزَلَ [مَنْزِلَةَ] اللُّطْفِ صَارَ مِنْ أَهْلِ اَلْفَوَائِدِ فَإِذَا صَارَ مِنْ أَهْلِ اَلْفَوَائِدِ تَكَلَّمَ بِالْحِكْمَةِ فَصَارَ صَاحِبَ فِطْنَةٍ فَإِذَا نَزَلَ مَنْزِلَةَ اَلْفِطْنَةِ عَمِلَ فِي اَلْقُدْرَةِ فَإِذَا عَمِلَ فِي اَلْقُدْرَةِ عَرَفَ اَلْأَطْبَاقَ اَلسَّبْعَةَ فَإِذَا بَلَغَ هَذِهِ اَلْمَنْزِلَةَ صَارَ يَتَقَلَّبُ فِي فِكْرِهِ بِلُطْفٍ وَ حِكْمَةٍ وَ بَيَانٍ فَإِذَا بَلَغَ هَذِهِ اَلْمَنْزِلَةَ جَعَلَ شَهْوَتَهُ وَ مَحَبَّتَهُ فِي خَالِقِهِ فَإِذَا فَعَلَ ذَلِكَ نَزَلَ اَلْمَنْزِلَةَ اَلْكُبْرَى فَعَايَنَ رَبَّهُ فِي قَلْبِهِ وَ وَرِثَ اَلْحِكْمَةَ بِغَيْرِ مَا وَرِثَهُ اَلْحُكَمَاءُ وَ وَرِثَ اَلْعِلْمَ بِغَيْرِ مَا وَرِثَهُ اَلْعُلَمَاءُ وَ وَرِثَ اَلصِّدْقَ بِغَيْرِ مَا وَرِثَهُ اَلصِّدِّيقُونَ إِنَّ اَلْحُكَمَاءَ وَرِثُوا اَلْحِكْمَةَ بِالصَّمْتِ وَ إِنَّ اَلْعُلَمَاءَ وَرِثُوا اَلْعِلْمَ بِالطَّلَبِ وَ إِنَّ اَلصِّدِّيقِينَ وَرِثُوا اَلصِّدْقَ بِالْخُشُوعِ وَ طُولِ اَلْعِبَادَةِ فَمَنْ أَخَذَهُ بِهَذِهِ اَلسِّيرَةِ إِمَّا أَنْ يَسْفُلَ وَ إِمَّا أَنْ يُرْفَعَ وَ أَكْثَرُهُمُ اَلَّذِي يَسْفُلُ وَ لاَ يُرْفَعُ إِذْ لَمْ يَرْعَ حَقَّ اَللَّهِ وَ لَمْ يَعْمَلْ بِمَا أُمِرَ بِهِ فَهَذِهِ صِفَةُ مَنْ لَمْ يَعْرِفِ اَللَّهَ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ وَ لَمْ يُحِبَّهُ حَقَّ مَحَبَّتِهِ فَلاَ يَغُرَّنَّكَ صَلاَتُهُمْ وَ صِيَامُهُمْ وَ رِوَايَاتُهُمْ وَ عُلُومُهُمْ فَإِنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ….

تفسیر البرهان  ج4 ص684
بحار الأنوار  ج36 ص403

برای دیدن تصویر در اندازه بزرگتر بر روی آن کلیک کنید

نوشتن دیدگاه